Spreker en dagvoorzitter Marelle van Beerschoten over AI

Digitale transformatie vraagt om technologie, maar vooral om mensen. Dat ziet Marelle van Beerschoten keer op keer in haar werk als spreker, dagvoorzitter, ondernemer en oprichter van Digital Shapers. Met haar open persoonlijkheid, strategisch inzicht en ervaring in de boardroom én op de werkvloer helpt ze organisaties bij het effectief inzetten van AI. In dit blog deelt Marelle haar visie op AI-adoptie: waar het misgaat, wat wél werkt en waarom leiderschap en gedrag het verschil maken.

Artificial Intelligence staat inmiddels op de agenda van vrijwel iedere organisatie. Of het nu gaat om besluitvorming, automatisering of innovatie: AI biedt concrete mogelijkheden om slimmer en effectiever te werken. Toch bestaat er vaak nog een flinke kloof tussen initieel enthousiasme en implementatie. “De grootste uitdaging ligt niet in de technologie,” zegt Marelle, “maar in hoe mensen ermee omgaan. AI-adoptie is in de eerste plaats een organisatievraagstuk, geen IT-project.”

Onderzoek bevestigt dit beeld: succesvolle AI-transformaties zijn voor zo’n 70% afhankelijk van mensen en processen en slechts voor 30% van technologie. Investeren in tools is dus niet genoeg. Leiderschap, gedragsverandering en praktische toepassingen in het dagelijks werk zijn minstens zo bepalend voor succes.

Organisaties die AI succesvol inzetten, starten met een heldere strategie vanuit de top. “Je moet vanaf het begin scherp krijgen welke rol AI speelt binnen je ambities,” zegt Marelle. “Welke doelen wil je ermee bereiken? Waar zet je het bewust wel én niet in? Welke technologie is klaar om te ontdekken en wat is er nog te veel in ontwikkeling? Die keuzes zorgen voor focus en richting.”

Stel een duidelijke doelstelling vast en geef zicht op het resultaat. Denk bijvoorbeeld aan 10% productiviteitsverbetering. Als je dat haalt, welke innovaties kunnen dan versneld doorgevoerd worden?

Maar visie alleen is niet genoeg. Leiders moeten ook zelf het goede voorbeeld geven. Dat betekent: ervaring opdoen met AI-tools, praten over successen én beperkingen en dit consequent uitdragen. “Het helpt enorm als medewerkers zien dat hun leidinggevenden er ook actief mee werken.”

Om dit te stimuleren organiseert Digital Shapers inspiratiereizen met directieteams. “We brengen leiders samen om van elkaar te leren. Het werkt motiverend om ervaringen uit te wisselen, wat werkt, wat niet en hoe geef je vorm aan modern leiderschap rondom AI?”

Naast sturing vanuit de top, kunnen experimenten vanuit teams veel losmaken. “We zien dat organisaties veel energie krijgen als medewerkers zelf aan de slag mogen met AI binnen duidelijke kaders,” vertelt Marelle. Succesvolle initiatieven ontstaan vaak al snel in teams die de ruimte krijgen om te experimenteren.

Belangrijk is wel dat deze initiatieven niet vrijblijvend zijn. Door ze te koppelen aan KPI’s, performance management-doelstellingen en ook te belonen, wordt AI echt onderdeel van de bedrijfsvoering. “Zo krijgt het strategische waarde, ontstaat er discipline en voorkom je dat het blijft bij eenmalige initiatieven die op de achtergrond raken door de waan van de dag.”

In de praktijk ontstaan dan communities rond specifieke thema’s: van AgenticAI tot workflowoptimalisatie. Medewerkers worden ambassadeurs en trekken collega’s mee in het leerproces.

Niet iedereen voelt zich automatisch comfortabel bij nieuwe technologie. Echter zonder ermee in aanraking te komen is het logisch dat grip ontbreekt en er (vaak ter onrechte) onrust ontstaat over de implementatie. “Als mensen ervaren dat het hun werk makkelijker of leuker maakt, gaan ze ervoor openstaan,” zegt Marelle.

Ze pleit voor minder theorie en meer ervaring. Denk aan AI Escape Rooms, interactieve workshops of creatieve formats, zoals ‘Night of the Prompts’. “Laat teams op een speelse manier ontdekken wat AI kan, dan ontstaat er vanzelf nieuwsgierigheid en enthousiasme.”

Trainingen zijn geen eenmalige interventies, maar onderdeel van een doorlopend leerproces. “Organisaties die ruimte maken voor experimenteren, kennisdeling en interne communities, boeken de meeste vooruitgang en werken aan een nieuwe mindset waarin medewerkers zelf ontdekken hoe AI hun werk kan versterken.”

De meeste AI-initiatieven stranden niet bij de technologie, maar bij het dagelijkse gebruik. Als medewerkers geen duidelijk nut zien of het geen onderdeel wordt van hun doelen, zakt het enthousiasme weg. “Zo is het opschalen van AI-initiatieven in de organisatie voorbij de startup fase vaak lastig, omdat de initiatieven dan concurreren met andere innovaties. Het is dan noodzakelijk om het goed op waarde te kunnen schatten.”

Gedragsverandering vraagt om een aanpak die past bij de organisatie. Sluit aan op bestaande overleggen, pas het tempo aan en zorg dat het niet voelt als ‘extra werk’. “We willen te vaak te snel,” zegt Marelle. “Juist door slim aan te haken op wat er al is, behoud je draagvlak én momentum.”

Een mooi voorbeeld ziet ze bij DataSnipper, een Nederlandse scale-up die repetitief werk automatiseert voor accountants. “Een deel van het succes is te wijten aan het feit dat de technologie zo is ontwikkeld dat het past bij de huidige werkwijze en de eigen omgeving, en deze dus niet volledig anders hoeft.”

“Er bestaat geen standaardaanpak voor AI-adoptie,” besluit Marelle. “Elke organisatie is anders, maar wat altijd geldt: technologie werkt pas echt als mensen ermee willen werken.”

Organisaties die AI écht willen benutten, investeren in leiderschap, betrokken medewerkers en een leergerichte cultuur. Door AI concreet, relevant en leuk te maken, ontstaat er ruimte voor gedragsverandering, eigenaarschap en duurzame adoptie. “De urgentie moet in de boardroom worden uitgesproken, maar het draagvlak groeit op de werkvloer.”